Ως γνωστόν με τις διατάξεις των ν. 2622/1998 και ν.2734/1999 θεσμοθετήθηκαν για πρώτη φορά δύο νέες κατηγορίες προσωπικού της Αστυνομίας αυτές των Συνοριακών Φυλάκων (Σ.Φ.) και Ειδικών Φρουρών (Ε.Φ.), αντίστοιχα. Τα προσόντα και η διαδικασία πρόσληψης καθορίστηκαν αρχικά με το π.δ.311/1998 και την 7002/12/1-θ΄από 12-8-1999 απόφαση αντίστοιχα. Η κατάταξη αυτών γίνεται εκτός Πανελληνίων με σύστημα «αντικειμενικών» κριτηρίων.
Με βάση τις εν λόγω ρυθμίσεις (1998-1999) στο βαθμό του απολυτηρίου λυκείου προστίθενται μεταξύ των άλλων … «4 μονάδες για τους υποψηφίους άνδρες που έχουν υπηρετήσει ως έφεδροι αξιωματικοί ή σε ειδικές δυνάμεις των Ενόπλων Δυνάμεων». Οι 4 μονάδες προστίθενται συνολικά, είτε υπηρέτησες ως έφεδρος, είτε στις ειδικές δυνάμεις, είτε και τα δύο, ως ένα ενιαίο κριτήριο. Δηλαδή ο υποψήφιος έπαιρνε σε κάθε περίπτωση μόνο 4 μονάδες.
Όμως με νεότερες διατάξεις (υπ΄αριθ. 7002/12/1-ι΄ από 26-3-2007 απόφαση Υ.Δ.Τ.), στο βαθμό του απολυτηρίου Λυκείου, πέραν των μονάδων για τη γνώση ξένης γλώσσας (1 έως 3) κ.λ.π. κοινωνικών κριτηρίων, προστίθενται μονάδες α) για την προϋπηρεσία ως ΕΠ.ΟΠ. ή ως Ε.Π.Υ. μία (1) μονάδα, β) για προϋπηρεσία ως έφεδρος αξιωματικός πέντε (5) μονάδες, γ) για προϋπηρεσία στις ειδικές δυνάμεις πέντε (5) μονάδες και δ) για την κατοχή άδειας οδήγησης δικύκλου ή αυτοκινήτου μια (1) έως τρεις (3) μονάδες. Αντίστοιχες διατάξεις ισχύουν για τους Σ.Φ.(π.δ.84/2008). Οι ίδιες ρυθμίσεις επαναλαμβάνονται (copy paste) εν πολλοίς και στις πρόσφατες ρυθμίσεις(7002/12/1-κστ από 22-7-2019 απόφαση Υ.ΠΡΟ.ΠΟ).
Βλέπουμε μια τεράστια αλλαγή στην πριμοδότηση των Εφέδρων Αξιωματικών των Ειδικών Δυνάμεων. Γιατί έγινε αυτή η δυσανάλογη και μεγάλη πριμοδότηση, που έμμεσα αποκλείει τους άλλους;; Είναι τυχαίο το γεγονός, ότι την εποχή εκείνη στα ανώτατα κλιμάκια της Αστυνομίας υπηρετούσε Αξιωματικός, που είχε υιό στην κατηγορία αυτή;; Προφανώς αυτός ήταν ευνοημένος και θα μπορούσε να καταταγεί ως Ε.Φ., αν δεν κατόρθωνε να «βολευτεί» κάπου αλλού. Αντί για 4 μονάδες όπως ήταν με το προηγούμενο καθεστώς, λαμβάνουν 10 μονάδες (5+5). Να δούμε τι σημαίνουν τα εν λόγω κριτήρια κατάταξης με μια υπόθεση εργασίας. Ας θεωρήσουμε, ότι υπάρχει υποψήφιος με βαθμό απολυτηρίου άριστα 19 και άριστη γνώση ξένης γλώσσας μονάδες 3, ήτοι σύνολο 22 μονάδες. Άλλος υποψήφιος έχει βαθμό απολυτηρίου 10, έχει υπηρετήσει στις ειδικές δυνάμεις ως έφεδρος αξιωματικός μονάδες 5+5=10 (αφού λαμβάνει δύο φορές τις μονάδες ξεχωριστά ως έφεδρος και ως προϋπηρεσία στις ειδικές δυνάμεις) και κατέχει άδεια οδήγησης δικύκλου μοτοσικλέτας μονάδες 3, ήτοι σύνολο 23 μονάδες! Παρόμοια παραδείγματα μπορεί να δώσουμε πολλά.
Είναι προφανής η δυσαρμονία και η αλλοίωση του αποτελέσματος και της αξιοκρατίας. Γιατί όποιος έχει κάνει έφεδρος αξιωματικός είναι κατάλληλος για Ε.Φ;; Οπλίτες («φαντάρους») ζητάμε και όχι αξιωματικούς. Και γιατί δεν πριμοδοτείται επίσης π.χ. ο πτυχιούχος Νομικής;; Παρατηρούμε ότι ο δεύτερος, που έχει 10 βαθμό απολυτηρίου και δεν γνωρίζει ξένη γλώσσα, προηγείται του πρώτου με βαθμό απολυτηρίου άριστα 19 και άριστη γνώση ξένης γλώσσας. Δηλαδή ο κακός-μέτριος μαθητής προηγείται του άριστου, επειδή έχει υπηρετήσει στις ειδικές δυνάμεις, το οποίο στην ουσία αποτελεί και το καθοριστικό κριτήριο. Αυτά τα κριτήρια και ειδικότερα οι μονάδες που λαμβάνει το καθένα, σε καμιά περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθούν αξιοκρατικά. Παραβιάζουν τις αρχές της ισότητας και αναλογικότητας. Δεν μπορεί το επιμέρους κριτήριο να υπερσκελίζει το βασικό κριτήριο του απολυτηρίου Λυκείου. Σε κάθε περίπτωση είναι μη αναγκαία (overqualification).
Είδαμε και στον πρόσφατο διαγωνισμό τα αποτελέσματα αυτών των ρυθμίσεων. Στον πίνακα επιτυχόντων «φιγουράρουν» κάποιοι που επιδείκνυαν τα μπράτσα τους και όχι το μυαλό τους. Όμως η Αστυνομία χρειάζεται άτομα με πρακτικό μυαλό και όχι «Ράμπο» του Ανορθόδοξου Πολέμου. Σημειώνεται με έμφαση, ότι ούτε οι Ευέλπιδες υπόκεινται στην εν λόγω εκπαίδευση. Το «κοφτερό»-πρακτικό μυαλό δεν μπορεί να το υπερκεράσει κανένα «μπράτσο», όσο δυνατό αυτό και αν είναι. Άποψη που εξέφρασε και ο Στρατηγός (και Υπουργός Άμυνας των ΗΠΑ) James Mattis. Η Αστυνομία χρειάζεται πρακτικά μυαλά, είχε αποφανθεί (ορθώς) ο Υπουργός Δημόσιας Τάξης Στυλιανός-Άγγελος Παπαθεμελής, όταν εισηγήθηκε τη θεσμοθέτηση του συστήματος κατάταξης μέσω των Πανελληνίων και ενέταξε τις Αστυνομικές Σχολές και στο πεδίο (4η δέσμη τότε) των Επιστημών Οικονομίας και Διοίκησης. Δεν χρειαζόμαστε αστυνομικούς-«Ράμπο», αλλά αστυνομικούς-επαγγελματίες. Ο συνδυασμός μεγάλη δύναμη και χαμηλό επίπεδο γνώσης δεν είναι ό,τι καλύτερο. Είναι μάλλον επικίνδυνος.
Κατά συνέπεια πρέπει να γίνει εξορθολογισμός των μονάδων και κριτηρίων, όπως προβλεπόταν στις αρχικές ρυθμίσεις και η προϋπηρεσία ως Έφεδρος Αξιωματικός στις Ειδικές Δυνάμεις να αποτελεί ενιαίο κριτήριο, που να πριμοδοτείται μια φορά. Πρέπει να καθοριστεί, ότι και στην περίπτωση αυτή (ι) που στο πρόσωπο του υποψήφιου συντρέχουν περισσότερα του ενός από τα κατά περίπτωση κριτήρια, προστίθεται μόνο ο μεγαλύτερος αριθμός μονάδων ανά περίπτωση, όπως ορίζεται και για τις περιπτώσεις (v), (vi),(viii). Σε κάθε περίπτωση η Αστυνομία πρέπει να ενισχύσει το προφίλ του επαγγελματικού μοντέλου εφαρμογής του νόμου και του μοντέλου κοινοτικής αστυνόμευσης και όχι αυτό του στρατιωτικού μοντέλου.
Το κείμενο εστάλη στο inbox του policenews.gr από τον Αντιστράτηγο ΕΛ.ΑΣ. ε.α. κ. Ν. Μπλάνη
Νικόλαος Αθ. Μπλάνης
Αντιστράτηγος Αστυνομίας ε.α., Επίτιμος Προϊστάμενος Κλάδου Οργάνωσης και Ανθρώπινου Δυναμικού Α.Ε.Α./Υ.Δ.Τ., Πτυχιούχος Νομικής Σχολής Αθηνών