Το νέο Δόγμα Ασφάλειας και οι ευθύνες των αστυνομικών οργάνων

Με αφορμή της προληπτικές προσαγωγές, είδαμε να αναπτύσσεται από την Πολιτική Ηγεσία του Υπουργείου Προστασίας του Πολίτη ένα νέο (Σταλινικού τύπου) Δόγμα Ασφάλειας. Η Υφυπουργός εξήγησε την πολιτική των προληπτικών συλλήψεων: «Αν προλάβεις να πιάσεις κάποιον, πριν τελέσει το αδίκημα, τότε δεν χρειάζεται καταστολή, γιατί έχεις λύσει το πρόβλημα, πριν δημιουργηθεί». Επίσης η Υπουργός αναφέρθηκε στις παρακολουθήσεις των πολιτών ακόμη και στο διαδίκτυο και στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, ότι γνωρίζουν τις σκέψεις τους (ως άλλος Μεγάλος Αδελφός) και ότι αυτό αποτελεί μέρος της δουλειάς.

Τα ανωτέρω αποτελούν καινοφανείς θεωρίες και πρακτικές. Στοιχειοθετούν έγκλημα οι σκέψεις και ενέργειες που δεν αποτελούν προπαρασκευαστικές πράξεις ή απόπειρα τέλεσης κατά το ποινικό δίκαιο;;; Ακόμη και η σύλληψη της εγκληματικής ιδέας στο μυαλό του δράστη και η προετοιμασία της υλοποίησης αυτής ή όπως λέγεται η προπαρασκευή της τέλεσης του εγκλήματος δεν συνιστούν αξιόποινο (που ενδιαφέρει τη δικαστική αστυνομία, δηλ. την προανάκριση), αλλά εντάσσονται στο χώρο της ατιμώρητης συμπεριφοράς. Έγκλημα σκέψης δεν υφίσταται. Η «ποινικοποίηση» της κοινωνικής διαμαρτυρίας και της ελευθερίας της έκφρασης είναι φαινόμενα αυταρχικών καθεστώτων. Άλλο είναι το ζήτημα της έγκαιρης πληροφόρησης και η αποτροπή μια εγκληματικής ενέργειας, τα οποία, σε κάθε περίπτωση, προϋποθέτουν νόμιμες διαδικασίες και μέσα, όπως εγγυάται το Σύνταγμα και οι Νόμοι. Υποκλοπές συνομιλιών, παρακολουθήσεις και συλλήψεις, χωρίς έγκλημα και χωρίς τις αυστηρές προϋποθέσεις του νόμου, δεν νοούνται και δεν συνάδουν με τις Αρχές της Δημοκρατίας και του Κράτους Δικαίου.

Και το οξύμωρο είναι, ότι η σημερινή Κυβέρνηση, ως Αντιπολίτευση, είχε πρωτοστατήσει στα κινήματα ανυπακοής (δεν πληρώνω κ.λ.π.), αυτοδικίας και πολιτικής βίας γενικά ( όταν απειλούσε τους αντιπάλους της, ότι «δεν θα μπορούν να βγουν στα καφενεία»). Τότε καταγγέλλοντας την «ποινικοποίηση της μαζικής κοινωνικής δράσης». κατακεραύνωνε τις «μνημονιακές Κυβερνήσεις» για τις πρακτικές της (διώξεις όσων συμμετείχαν σε κοινωνικές διαμαρτυρίες κ.λ.π.) και ότι αυτές ήταν μια αυταρχική-θεσμική εκτροπή, που παραβίαζε θεμελιώδη ανθρώπινα δικαιώματα. Σήμερα κάνει ότι κατήγγειλε και κινείται στη λογική: «δεν συμφωνείς, έχεις αντίθετη άποψη και διαμαρτύρεσαι: Συλλαμβάνεσαι»!!! Ποιός όμως είναι ο ρόλος και η ευθύνη των αστυνομικών οργάνων στην υλοποίηση των εν λόγω πρακτικών;;;

Οι διατάξεις (άρθρο 2 παρ. 4 του π.δ.120/2008) προβλέπουν ρητά το δικαίωμα της «διαφωνίας», όχι όμως και το δικαίωμα της ανυπακοής σε παράνομη διαταγή, τονίζεται όμως, ότι αυτή πρέπει να έχει δοθεί «κατά τους νόμιμους τύπους». Η εκτέλεση της παράνομης διαταγής δεν την καθιστά νόμιμη. ΄Ετσι, ισχύει η γενική διάταξη για την άρση του αδίκου της πράξης, που ενεργείται σε εκτέλεση παράνομης διαταγής (άρθρο 21 Π.Κ.). Η πράξη δεν είναι άδικη για τον πράξαντα και ως αυτουργός τιμωρείται ο προστάξας, εφόσον : α) η διαταγή δόθηκε κατά τους νόμιμους τύπους, β) από την αρμόδια Αρχή και γ) ο νόμος δεν επιτρέπει στον προτασσόμενο να εξετάσει τη νομιμότητα της διαταγής ή ο ίδιος εξέφρασε εγγράφως τη διαφωνία του.

Εξάλλου, σύμφωνα με τον Κώδικα Δεοντολογίας (άρθρο 6 περ. δ΄ του π.δ.254/2004), ο αστυνομικός εκτελεί τις διαταγές των ανωτέρων του και ευθύνεται για τη μη εκτέλεση ή την πλημμελή εκτέλεσή τους. Είναι προσωπικά υπεύθυνος για τις πράξεις ή παραλείψεις του και η εκτέλεση προδήλως παράνομων ή αντισυνταγματικών διαταγών δεν τον απαλλάσσει των ευθυνών του. Και κατά συνέπεια οφείλει να μην τις εκτελέσει.
6. Ειδικότερα δεν αίρει τον άδικο χαρακτήρα της πράξης: α) Η διαταγή που αφορά παράνομη κατακράτηση (άρθρο 6 παρ. 3 του Συντ. και άρθρο 326 Π.Κ.), β) Η διαταγή που αφορά προσβολή «της λαϊκής θέλησης, ως έκφρασης της λαϊκής κυριαρχίας», κατά το άρθρο 52 του Συντ.(άρθρο 102 παρ. 3 π.δ.22/1996 «Κωδικοποίηση της νομοθεσίας για την εκλογή Βουλευτών» που ενεργοποιεί τη συνταγματική επιταγή), γ) Η διαταγή που αφορά την ενέργεια βασανιστηρίων, ψυχολογικής βίας και προσβολή της ανθρώπινης αξιοπρέπειας, κατά τα άρθρα 2 παρ. 1 και 7 παρ. 2 του Συντ. (άρθρο 137 Δ, παρ. 2 Π.Κ. και άρθρο 2 παρ. 3 Διεθνούς Σύμβασης «Κύρωση της Σύμβασης κατά των βασανιστηρίων και άλλων τρόπων σκληρής, απάνθρωπης ή ταπεινωτικής μεταχείρισης ή τιμωρίας», που κυρώθηκε με το ν.1782/1988).

Οι αστυνομικοί, που διενήργησαν τις «προσαγωγές» στα Γιαννιτσά, φέρεται να έδωσαν την εξήγηση ότι «είχαν άνωθεν εντολές»! Η Πολιτική και Αστυνομική Ηγεσία, δια του Εκπροσώπου Τύπου, «νίπτει τας χείρας της», αφού τους … «αδειάζει», λέγοντας ότι η ευθύνη της απόφασης βαρύνει τους ίδιους. Εκείνοι επομένως θα «κάτσουν στο σκαμνί του κατηγορουμένου», αφού και αν ακόμη δόθηκε σχετική εντολή, εφόσον η πράξη τους στοιχειοθετεί το έγκλημα της παράνομης κατακράτησης, δεν καλύπτονται από την προσταγή!

Το κείμενο εστάλη στο inbox του policenews.gr από τον Αντιστράτηγο ΕΛ.ΑΣ. ε.α. κ. Ν. Μπλάνη

Νικόλαος Αθ. Μπλάνης

Αντιστράτηγος Αστυνομίας ε.α., Επίτιμος Προϊστάμενος Κλάδου Οργάνωσης και Ανθρώπινου Δυναμικού Α.Ε.Α./Υ.Δ.Τ., Πτυχιούχος Νομικής Σχολής Αθηνών