“Παιδί γεωργού από το χωριό Ρολόι Ευβοίας στα παιδικά του χρόνια δεν είχε καμία απολύτως σχέση με τη θάλασσα που αργότερα τόσο αγάπησε, έμαθε μπάνιο (όπως δηλώνει ο ίδιος) σε ποτάμι! Από μικρός του άρεσε ο αθλητισμός και ασχολήθηκε με το τρέξιμο, τα άλματα, τη δισκοβολία και γενικά τη βελτίωση της φυσικής κατάστασης. Σχολείο πήγε στην Εύβοια αλλά το σταμάτησε και μπήκε στη σχολή ναυτόπαιδων στον Πόρο όπου τη 2η αλλά και την τελευταία χρόνια ήταν αρχηγός της τάξης του. Το 1947 είναι πλέον μόνιμος βαθμοφόρος του πολεμικού ναυτικού.
Στη διάρκεια του 2ου παγκοσμίου πολέμου και λίγο πριν τη μεγάλη απόβαση στη Νορμανδία οι αμερικανοί είχαν δημιουργήσει ένα ειδικό σώμα το οποίο είχαν αποβιβάσει στις γαλλικές ακτές προκείμενου να διερευνήσουν τη δυνατότητα επιτυχίας της ενδεχόμενης απόβασης. Το σώμα αυτό είχε τη εκπαίδευση να διαβιεί σε πολύ δύσκολες συνθήκες, να κάνει δολιοφθορές και γενικά ξέφευγε από τα δεδομένα των υπολοίπων στρατιωτικών σωμάτων ειδικών δυνάμεων της εποχής. Το σώμα αυτό ήταν οι “Underwater Demolition Teams” ή UDT oπως ήταν πιο γνωστοί από τη συντομογραφία των λέξεων.
Στα 1954 το Πολεμικό Ναυτικό μας αποφασίζει να δημιουργήσει μια παρόμοια ομάδα και αναζητά εθελοντές για να πάνε να εκπαιδευτούν στην Αμερική, στο “χειρότερο”, δυσκολότερο και καλύτερο σχολείο “ τη Σχολή Βατραχανθρώπων της Αμερικής”. Μετά από επιλογή συγκροτείται μια ομάδα από 7 Έλληνες, 5 υπαξιωματικούς και 2 αξιωματικούς. Μεταξύ αυτών και ο Νίκος Καρτελιας. Όλες οι χώρες μέλη του ΝΑΤΟ θα έστελναν υποψηφίους για το σχολείο αυτό. Συνολικά από Ιταλία, Τουρκία, Ολλανδία και τις υπόλοιπες χώρες μέλη συγκεντρώθηκαν 156 υποψήφιοι. Τις πρώτες 2 εβδομάδες της παραμονής τους στην Αμερική οι υποψήφιοι προπονούντο και τους παρείχετο μια εκπαίδευση προετοιμασίας. Την τρίτη εβδομάδα ξεκίνησε “η διαβολοβδομαδα” τους. Η εβδομάδα αυτή είχε δοκιμασίες που για τα δεδομένα της εποχής δεν μπορούσαν να περάσουν από το μυαλό των ευρωπαίων και πολύ περισσότερο των ελλήνων υποψήφιων. Η εκπαίδευση περιλάμβανε διαβίωση και δοκιμασίες σε παγωμένες λίμνες, εκρήξεις, στίβο εμποδίων, κολύμπι, αναρριχήσεις, καταρριχησεις και πολλά αλλά. Τις πρώτες κιόλας ημέρες από τους 7 έλληνες εγκαταλείπουν οι 4 και την τρίτη ημέρα και ένας ακόμη πέμπτος. Συνεχίζουν 2 , ο Νίκος Καρτελιας και ένας ακόμη έλληνας. Ο Νίκος Καρτελιας μη ξέροντας τη γλώσσα χρησιμοποιεί το μυαλό, τη λογική και τις εμπνεύσεις του προκείμενου να ξεπεράσει τις αντιξοότητες. Ακολουθεί τους αμερικανούς συναδέλφους του και λίγο πριν το τέλος των δοκιμασιών υπερβάλλει τον εαυτό του και τερματίζει πρώτος σε πολλές από τις δοκιμασίες. Λίγο πριν τις τελευταίες μέρες αντιμετωπίζει την άρνηση των ελλήνων συνάδελφων του που τον προτρέπουν να εγκαταλείψει και αυτός για να γυρίσουν πίσω. Αυτό τον πικραίνει, τον θυμώνει και τον πεισμώνει ακόμη πιο πολύ.
Από τους 156 που ξεκίνησαν τελείωσαν 20. Δεκαεννέα (19) αμερικανοί και ένας από τις χώρες του ΝΑΤΟ, ο Νίκος Καρτελιας με βαθμολογία “εξαιρετική” “excellent”. Από τους αμερικανούς εκπαιδευτές θεωρείται πρωτοφανές επίτευγμα και στη μονάδα μπαίνει φωτογραφία από την απονομή με επιγραφή “ Ο Μοναδικός Μαθητής Του ΝΑΤΟ Με Εξαιρετική Βαθμολογία!
Η εκπαίδευση συνεχίζεται στο Νορφολκ της Βιρτζίνια και στα πιο ζεστά νερά του Πουέρτο Ρίκο, όπου κολυμπούν μεγάλες αποστάσεις και μαθαίνει και άλλες ασκήσεις.
Παράλληλα έχει σαν όνειρο να γυρίσει πίσω και να δημιουργήσει στην Ελλάδα ένα αντίστοιχο σώμα.
Το 1957 έχοντας μάθει για τις επιδόσεις του τον καλεί ο ναύαρχος Κιοσες και των ρωτά
“ Κύριε Καρτελια, τι παραπάνω έχουν οι αμερικανοί από εμάς και έχουν αυτή τη μονάδα, γιατί οι αμερικανοί έχουν ολυμπιονίκες και εμείς όχι”. Οι απαντήσεις ειναι απλοικές:
1. Τρώνε καλύτερα. Πραγματικά όσο δύσκολη και εάν ήταν η εκπαίδευση στο φαγητό είχαν όλα τα καλά του κόσμου. Διατάζει ο ναύαρχος λοιπόν και φέρνουν από τα νοσοκομεία που είχαν καλό φαγητό “διπλή μερίδα ασθενούς” για τους βατράχους.
2. Του ζητά να υπάρχει ένα μικρό διάστημα ξεκούρασης. Και ο ναύαρχος δίνει εντολή να υπάρχει 2ημερο ανάπαυσης στους βατράχους.
3. Του ζητά να υπάρχει ένα μικρό επίδομα των 500 δρχ. Ο ναύαρχος φωνάζει τον επιτελή του, αρμόδιο για τη μισθοδοσία και δίνει εντολή να υπάρχει επίδομα 600 δρχ για τους βατράχους.
Το 1957 λοιπόν στο Σκαραμαγκά, με σχέδια που κρατούσε ο Νίκος Καρτελιας από την εκπαίδευση του στην Αμερική δημιουργείται ο πρώτος στίβος εμποδίων της μονάδας. Οι εκτιμήσεις του δεν ήταν απόλυτα σωστές και όλα τα εμπόδια βγήκαν τελικά πιο δύσκολα από την πραγματικότητα. Πιο ψηλά, πιο μακριά, πιο δύσκολα!
Το 1957 έρχονται στην Ελλάδα και οι πρώτες φιάλες καταδύσεων της εταιρίας AGA, και με μεταφράσεις από εγχειρίδια και βιβλία του εξωτερικού ξεκινούν τις καταδύσεις και την αυτοεκπαιδευση στα λιμανάκια της Βουλιαγμένης.
Από τότε με τον Νίκο Καρτελιά εκπαιδευτή – και βοηθούς του τους συναδέλφους που τελείωσαν ως παρατηρητές- στη Μονάδα έγιναν 8 σχολεία Υποβρυχίων Καταστροφών και βγήκαν οι πρώτοι Έλληνες Βάτραχοι.
Σταθμοί στην καριέρα του είναι η επίσκεψη του Νάσσερ στην Ελλάδα και η τεραστία έκρηξη επίδειξης που έγινε και η εκπαίδευση του τότε διαδόχου Κων/νου σε μέρος της εκπαίδευσης των Βατράχων και στις φιάλες.
Το 1960 παραιτείται από το Π.Ν με μια παραίτηση που αρχικά θεωρείται προσβολή για το Ναυτικό και πριν κληθεί από το ναυτοδικείο τροποποιείται. Του στερήθηκε ο βαθμός γιατί λόγω της παραμονής του στην Μονάδα Υποβρυχίων Καταστροφων δεν είχε θαλάσσια υπηρεσία!! Και γι, αυτό παραιτήθηκε.
Στον ναύαρχο που τον κάλεσε είπε:
‘Κύριε ναύαρχε το καθήκον είναι στη στεριά να εδραιώσουμε τη Μονάδα και το Ναυτικό δεν μου αναγνωρίζει αυτή την υπηρεσία αλλά μου ζητά να έχω θαλάσσια υπηρεσία. Δεν το θεωρώ δίκαιο και παραιτούμαι. Ήταν η τρίτη κατά σειρά αδικία που υπέστη από το Π.Ν!”