Προβληματισμό και ενστάσεις έχει προκαλέσει ο ορισμός του Α/ΓΕΕΘΑ στη θέση του Υπουργού Εθνικής Άμυνας. Ας δούμε λοιπόν ποια προβλήματα δημιουργεί μια τέτοια επιλογή. Η μεταπήδηση δηλαδή εν ενεργεία Αρχηγού Σώματος των Ενόπλων Δυνάμεων και Σωμάτων Ασφαλείας στη θέση του οικείου Υπουργού
Ας ξεκινήσουμε με το Υπουργείο Δημόσιας Τάξης (Υ.Δ.Τ.). Τι ισχύει; Γιατί τα ίδια ισχύουν mutatis mutandis (τηρουμένων των αναλογιών) και για τα άλλα Υπουργεία. Ως γνωστόν, ο Υπουργός Δημόσιας Τάξης (άρθρο 3 ν.2800/2000) είναι αρμόδιος για «τη χάραξη της πολιτικής δημόσιας τάξης» στο πλαίσιο της κυβερνητικής πολιτικής και «κατευθύνει», «εποπτεύει», «συντονίζει» και «ελέγχει» τη δράση των Σωμάτων και Υπηρεσιών του Υπουργείου, με τις οποίες ασκεί τις αρμοδιότητές του. Οι διατάξεις δηλαδή ομιλούν για «χάραξη της πολιτικής δημόσιας τάξης, στο πλαίσιο της κυβερνητικής πολιτικής», πράγμα το οποίο αποτελεί συνταγματική επιταγή κατά την έννοια των διατάξεων των άρθρων 26 παρ. 2 και 82 του Συντάγματος και θεμελιώδη λειτουργία της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας. Ο Αρχηγός της ΕΛ-ΑΣ (άρθρο 11 παρ.1) «ασκεί τη διοίκηση του Σώματος» και το Αρχηγείο «επικουρεί τον Υπουργό Δημόσιας Τάξης στην άσκηση των αρμοδιοτήτων του». Δηλαδή τη «διοίκηση» του Σώματος της Αστυνομίας και την «επιχειρησιακή» τακτική και στρατηγική διαχειρίζεται ο Αρχηγός αυτού.
Οι ρόλοι λοιπόν του κάθε Αρχηγού και του αντίστοιχου Υπουργού είναι εντελώς διαφορετικοί. Υπάρχει σαφής διάκριση των εξουσιών. Με εξαίρεση φυσικά τα απολυταρχικά καθεστώτα. Δεν επιτρέπεται δηλαδή ο Αρχηγός να κάνει τον «Πολιτικό» και αντιστοίχως ο Υπουργός να κάνει τον «Αστυνόμο» ή τον «Διοικητή Μονάδας». Ο Αρχηγός ενός Σώματος ή Όπλου ως Αξιωματικός έχει «βιώματα» και «νοοτροπίες», που συναρτώνται με τις αντιλήψεις του για την επιχειρησιακή τακτική και στρατηγική αυτού. Από την άλλη μεριά ο οικείος Υπουργός χαράσσει την πολιτική του Υπουργείου του στο πλαίσιο της κυβερνητικής πολιτικής. Διαθέτει την πολιτική και δημοκρατική νομιμοποίηση.
Και το ερώτημα είναι, πως ο Αρχηγός, ως Υπουργός πλέον, θα αποβάλλει τη νοοτροπία του να διοικεί το Σώμα;;; Δεν θα βρίσκεται σε διαρκή σύγχυση για το ρόλο του;;; Δεν θα έρχεται σε αντιπαράθεση με τον αντικαταστάτη του Αρχηγό, ο οποίος θα ήθελε να αναπροσαρμόσει τις πρακτικές και στρατηγικές;;; Να προσαρμοστεί στις μεταβαλλόμενες νέες συνθήκες και καταστάσεις. Ο νέος υφιστάμενος Αρχηγός δεν θα διστάζει να ενεργήσει, μήπως τυχόν δυσαρεστήσει τον προϊστάμενο Υπουργό του;;; Υπάρχει λοιπόν άμεσος ο κίνδυνος της διαρχίας. Και είναι γνωστή η αρχή: «Ουδείς δύναται δυσίν κυρίοις δουλεύειν». Κινδυνεύει δηλαδή η ενότητα της προσταγής (clear chain of command). Σε κάθε περίπτωση υπάρχει πιθανότητα «αδρανοποίησης» και ουσιαστικά «ακύρωσης» της νέας Ηγεσίας. Και αυτό μπορεί να αποβεί σε βάρος της επιχειρησιακής αποτελεσματικότητας.
Ζήσαμε στο παρελθόν παρόμοιες καταστάσεις, όταν ο Αρχηγός του Πυροσβεστικού Σώματος τοποθετήθηκε Προϊστάμενος Γραμματέας Πολιτικής Προστασίας. Η σύγκρουση πρώην και νυν Αρχηγών δημιούργησε προβλήματα στον έλεγχο και συντονισμό της δασοπυρόσβεσης. Η τοποθέτηση στη θέση του Γενικού Γραμματέα Δημόσιας Τάξης του Αρχηγού της ΕΛ-ΑΣ για μικρό χρονικό διάστημα (και στη συνέχεια ως Υπουργού στην Υπηρεσιακή Κυβέρνηση), είχε ως αποτέλεσμα την εκλογή νέας Ηγεσίας (που διακρίθηκε για την «αδράνειά» της) και την αποστρατεία ικανών αξιωματικών. Κατά συνέπεια, τέτοιες επιλογές μάλλον προβληματικές μπορεί να αποδειχθούν. Ελπίζουμε και ευχόμαστε το μέλλον να μας διαψεύσει.
Το κείμενο εστάλη στο inbox του policenews.gr από τον Αντιστράτηγο ΕΛ.ΑΣ. ε.α. κ. Ν. Μπλάνη