Το 2012 είχα βρεθεί στη Νέα Υόρκη για διακοπές σε συνδυασμό με δουλειά. Περπατώντας στην 5th Avenue και παρατηρώντας τους Αστυνομικούς της NYPD, διαπίστωσα πως οι περισσότεροι έφεραν τατουάζ “μανίκια” στα χέρια τους. Το θέαμα μου ήταν πραγματικά “ξένο” και περίεργο, αφού για πρώτη φορά έβλεπα ένστολους με τόσα πολλά τατουάζ στα χέρια τους, ενώ στην Ελλάδα απαγορευόταν κάτι τέτοιο για υποψήφιους Σωμάτων Ασφαλείας.
Το 2014 όμως, ανατράπηκε και στην Ελλάδα το θέμα των τατουάζ. Ας δούμε την ιστορία που είχε προκύψει τότε με τα Δικαστήρια όπου κατέφυγαν Ειδικοί Φρουροί:
Παράνομος κρίθηκε δικαστικά ο απόλυτος αποκλεισμός για πρόσληψη ως Ειδικών Φρουρών στην Ελληνική Αστυνομία/Υπουργείο Δημόσιας Τάξης και Προστασίας του Πολίτη, υποψηφίων που φέρουν “τατουάζ” στο σώμα τους. Μια απόφαση που όχι μόνο καταργεί τον απόλυτο αποκλεισμό που ίσχυε μέχρι τώρα , αλλά βάζει και το πλαίσιο αξιολόγησης όσων – υποψηφίων, ανδρών και γυναικών – φέρουν τατουάζ.
Πρόκειται, για να το πάμε παρακάτω, για μια απόφαση που δυνάμει, με ”ευρεία” δηλαδή ερμηνεία με άλλη σχετική απόφαση μελλοντικά, μπορεί να έχει ισχύ και σε άλλα σώματα ενστόλων, όπως οι Ένοπλες Δυνάμεις κ.α. Μια απόφαση που κοινωνικά έχει ευρύτερη σημασία καθώς ολοένα και περισσότερο στην εποχή μας το θέμα ‘τατουάζ’ έχει εισέλθει στην “καθημερινότητα” μεγάλης μερίδας των νέων ως μόδα, αισθητική, στάση ζωής κ.α.
Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή:
Αρχικά για τις εξετάσεις για πρόσληψη σε αυτή την κατηγορία Ενστόλων ίσχυαν τα εξής: Κατ’ εξουσιοδότηση της παρ. 6 του άρθρου 9 του Ν. 2734/1999, εείχε εκδοθεί η υπ’ αριθ. 7002/12/1-Ι/26-3-2007 (ΦΕΚ Β’ 419) απόφαση του Υπουργού Δημόσιας Τάξης με τίτλο “Προσόντα, δικαιολογητικά και διαδικασία πρόσληψης Ειδικών Φρουρών”.
Στην παρ. 1 του άρθρου 1 αυτής ορίζεται ότι:
“1. Ως Ειδικοί Φρουροί προσλαμβάνονται με σύστημα αντικειμενικών κριτηρίων (μόρια) Έλληνες πολίτες (άνδρες και γυναίκες) για κάλυψη κενών οργανικών θέσεων, οι οποίοι συγκεντρώνουν τα ακόλουθα προσόντα και προϋποθέσεις: α. …. γ. Να έχουν υγεία και άρτια σωματική διάπλαση διαπιστούμενη από την αρμόδια Υγειονομική Επιτροπή Κατάταξης, σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις για τη σωματική ικανότητα των υποψηφίων δοκίμων αστυφυλάκων. δ. Να έχουν σωματικά, ψυχικά και διανοητικά προσόντα ανταποκρινόμενα στις απαιτήσεις του αστυνομικού έργου. ε. ……”.
δερματοστιξία “τατουάζ” στο σώμα τους”.
Μπήκε δηλαδή διάταξη για τα τατουάζ. Πότε άρχισε ο έλεγχος για τατουάζ;
Το κώλυμα αυτό τέθηκε σε εφαρμογή για πρώτη φορά στο διαγωνισμό πρόσληψης ειδικών φρουρών του έτους 2008, με αποτέλεσμα τον αποκλεισμό πολλών υποψηφίων που έφεραν τατουάζ του διαγωνισμού εκείνου, αλλά και των μετέπειτα διαγωνισμών των ετών 2009-2011. Η συντριπτική πλειοψηφία των αποκλεισθέντων για το λόγο αυτό υποψηφίων έφεραν τατουάζ σε σημεία μη εμφανή κατά την άσκηση του επαγγέλματος του Ειδικού Φρουρού, που καλύπτονταν ακόμη και από την καλοκαιρινή στολή του Ειδικού Φρουρού.
Αρχικώς, το Διοικητικό Εφετείο Αθηνών, στο οποίο προσέφυγαν ορισμένοι από τους αποκλεισθέντες, έκρινε ότι το εν λόγω κώλυμα είναι αντισυνταγματικό, διότι τέθηκε χωρίς την απαιτούμενη νομοθετική εξουσιοδότηση και διότι παραβιάζει τις συνταγματικές αρχές της ισότητας και της ελεύθερης ανάπτυξης της προσωπικότητας και της επαγγελματικής ελευθερίας.
Στη συνέχεια, ο Υπουργός Δημόσιας Τάξης άσκησε εφέσεις στο Συμβούλιο της Επικρατείας κατά των σχετικών αποφάσεων του Διοικητικού Εφετείου Αθηνών.
Ήδη όμως προ ολίγων ημερών εκδόθηκαν οι αποφάσεις του Συμβουλίου της Επικρατείας (ΣτΕ ) επί των εν λόγω εφέσεων του Υπουργού.
Οι προϋποθέσεις που μπαίνουν
Όπως ανέφερε τότε ο δικηγόρος κ. Πέτρος Αγγελάκης, ο οποίος ασχολείται με θέματα προσλήψεων στα Σώματα Ασφαλείας και τις Ενοπλες Δυνάμεις, “το ΣτΕ έκρινε ότι η διάταξη που θεσπίζει το εν λόγω κώλυμα έχει την έννοια ότι επιτρέπεται να ορισθεί ότι η δερματοστιξία αυτή καθεαυτή συνιστά λόγο αποκλεισμού του υποψηφίου από το διαγωνισμό για την πρόσληψη ειδικών φρουρών, εφόσον όμως αυτή είναι και με την ενδυμασία εξωτερικά εμφανής και επί πλέον οι σχετικές απεικονίσεις, ως εκ του περιεχομένου τους, είτε αναιρούν την επιβαλλόμενη από το Σύνταγμα ουδετερότητα των υπαλλήλων του Δημοσίου, είτε προκαλούν κατά τρόπο ο οποίος δεν συνάδει προς την ιδιότητα και τα καθήκοντά τους”.
Συνεπώς, σύμφωνα με το ΣτΕ, η ύπαρξη τατουάζ συνιστά λόγο αποκλεισμού μόνον εφόσον συντρέχουν οι προαναφερόμενες προϋποθέσεις. Με τις δικαστικές αυτές αποφάσεις δίνεται έρεισμα, υπό προϋποθέσεις, σ’ αυτούς που αποκλείστηκαν λόγω τατουάζ και δεν προσέφυγαν στα δικαστήρια, να διεκδικήσουν την πρόσληψή τους ως Ειδικοί Φρουροί.
Τα ερωτήματα κατά την εφαρμογή
Από όσα μας ανέφερε ο κ. Αγγελάκης προκύπτουν και άλλα θέματα: Για παράδειγμα πως, από ποιόν και με ποια κριτήρια, ας πούμε, θα κρίνεται αν το περιεχόμενο σχετικών απεικονίσεων κάποιου τατουάζ , είτε αναιρούν την επιβαλλόμενη από το Σύνταγμα ουδετερότητα των υπαλλήλων του Δημοσίου, είτε προκαλούν κατά τρόπο ο οποίος δεν συνάδει προς την ιδιότητα και τα καθήκοντά τους;
Τι ισχύει για τους άλλους ενστόλους;
Υπενθυμίζεται ότι σήμερα το εν λόγω κώλυμα υφίσταται μόνο για τους υποψήφιους Ειδικούς Φρουρούς και σε καμία άλλη περίπτωση πρόσληψης προσωπικού στα Σώματα Ασφαλείας και στις Ένοπλες Δυνάμεις.