Ποιοι δικαιούνται αστυνομική φρουρά; Η βάση πάνω στην οποία στηρίζονται οι περιπτώσεις παροχής συνοδειών ασφαλείας είναι το παλιό Προεδρικό Διάταγμα 141/1991
Το διάταγμα, ωστόσο, με το πέρασμα του χρόνου έχει τροποποιηθεί πολλές φορές μέσω τροπολογιών με αποτέλεσμα οι αρμόδιοι αξιωματικοί να… χάνονται στη μετάφραση και το «βάρος» να πέφτει στις αρμόδιες επιτροπές που κρίνουν με αντικειμενικά και υποκειμενικά κριτήρια σε ποιον θα διαθέσουν αστυνομικούς.
Σε κάθε Γενική Αστυνομική Διεύθυνση της χώρας υπάρχει μία επιτροπή που κρίνει τα αιτήματα για συνοδείες ασφαλείας. Αστυνομικές πηγές αναφέρουν ότι υπάρχουν οι περιπτώσεις στις οποίες διατίθενται αστυνομικοί με αντικειμενικά κριτήρια (για παράδειγμα όταν κάποιος είναι υπουργός ή Ανακριτής δικαιούται φύλαξη) και άλλες περιπτώσεις στις οποίες συντρέχουν υποκειμενικά κριτήρια.
Τα υποκειμενικά κριτήρια (για παράδειγμα ένας δημοσιογράφος ή ένας επιχειρηματίας που δηλώνει ότι απειλείται) υπόκεινται στην κρίση ειδικής επιτροπής της ΕΛ.ΑΣ. που κρίνει το μέλλον των αιτημάτων τους.
Η επιτροπή καταρτίζει «Έκθεση Εκτίμησης Κινδύνου» και συνεκτιμά τα κριτήρια που αναφέρονται στις νομικές διατάξεις για τη διάθεση προσωπικού και το κατά πόσο πληρούνται οι προϋποθέσεις.
Οι αρμόδιοι αξιωματικοί αξιολογούν δηλαδή το κατά πόσο ο εν δυνάμει στόχος πράγματι απειλείται ή αν τα επιχειρήματα που προβάλλει είναι ανεδαφικά. Στη συνέχεια, από την έκθεση θα εξαρτηθεί αν θα διατεθούν αστυνομικοί και πόσοι.
Ποιοι δικαιούνται αστυνομική φρουρά;
Το Π.Δ. 141/91 ορίζει –μεταξύ άλλων- ότι «συνοδείες ασφαλείας παρέχονται υποχρεωτικά στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, στον πρωθυπουργό, στον Πρόεδρο της Βουλής, στα μέλη της κυβέρνησης και στους αρχηγούς κομμάτων, στους αρχηγούς και τα επίσημα πρόσωπα ξένων κρατών όταν επισκέπτονται τη χώρα μας, στον Πρόεδρο και τον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, τον Πρόεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας και τον Πρόεδρο του Ελεγκτικού Συνεδρίου, στους εισαγγελείς, ανακριτές και δικαστές που χειρίζονται ειδικές υποθέσεις (κατόπιν σχετικής διάταξης του αρμόδιου Εισαγγελέα Εφετών, ενώ η λήψη των μέτρων αυτών παύει έξι μήνες μετά τη διεκπεραίωση της υπόθεσης που τα παραπάνω πρόσωπα χειρίζονται).
Συνοδεία προβλέπεται και σε άλλα πρόσωπα (ιδιώτες) για τα οποία συντρέχουν ιδιαίτεροι λόγοι ασφαλείας. Η συνοδεία ασφαλείας παρέχεται από τον αρχηγό της ΕΛ.ΑΣ., ύστερα από γνωμοδότηση αρμόδιας επιτροπής».
Το Π.Δ.141/91 αναφέρει ρητά ότι οι φυλασσόμενοι στόχοι δεν πρέπει να επιβιβάζονται στα συνοδευτικά οχήματα που παρέχονται από την ΕΛ.ΑΣ. για την ασφάλεια των μετακινήσεών τους.
Η διάταξη αυτή, όπως λένε αστυνομικές πηγές, παραβιάζεται συχνά από τους… vip που για να αποφύγουν τα έξοδα των καυσίμων στις μετακινήσεις τους χρησιμοποιούν τα οχήματα που τους έχουν διατεθεί από το Σώμα για τη φύλαξή τους.
Ποιοι δικαιούνται αστυνομική φρουρά: Π.Δ.141/1991 (ΦΕΚ Α-58/30-4-1991)
Αρμοδιότητες οργάνων και υπηρεσιακές ενέργειες του προσωπικού του Υπουργείου Δημόσιας Τάξης και θέματα οργάνωσης Υπηρεσιών.
Άρθρο 156.
Συνοδείες ασφάλειας προσώπων.
1. Συνοδείες ασφαλείας για την προστασία προσώπων παρέχονται υποχρεωτικά:
α. Στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τα μέλη της οικογενείας του.
β. Στον Πρωθυπουργό.
γ. Στον Πρόεδρο της Βουλής, στα μέλη της Κυβέρνησης και στους Αρχηγούς αναγνωρισμένων, κατά τον Κανονισμό της Βουλής, κομμάτων.
δ. «Στους βουλευτές, ευρωβουλευτές και περιφερειάρχες».
ε. «Στους Αρχηγούς και τα επίσημα πρόσωπα ξένων Κρατών, όταν επισκέπτονται τη Χώρα μας, εφόσον συντρέχουν ειδικοί λόγοι ασφαλείας».
στ. Στον Πρόεδρο και τον Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, τον Πρόεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας και τον Πρόεδρο του Ελεγκτικού Συνεδρίου.
ζ. ………… (Καταργήθηκε)
η. Στους εισαγγελείς, ανακριτές και δικαστές που χειρίζονται ειδικές υποθέσεις, κατόπιν σχετικής διάταξης του αρμοδίου Εισαγγελέα Εφετών, σύμφωνα με την παράγραφο 1 του άρθρου 10 του ν.2928/2001 (Α΄-141). Η λήψη των μέτρων αυτών παύει έξι (6) μήνες μετά τη διεκπεραίωση της υπόθεσης που τα παραπάνω πρόσωπα χειρίζονται ή παρατείνεται για έξι (6) ακόμη μήνες με αιτιολογημένη νέα διάταξη του αρμόδιου Εισαγγελέα.
2. Συνοδεία ασφαλείας δύναται να παρέχεται και σε άλλα πρόσωπα, για τα οποία συντρέχουν ιδιαίτεροι λόγοι ασφαλείας.
3. «Στα πρόσωπα της προηγούμενης παραγράφου η συνοδεία ασφαλείας παρέχεται με απόφαση του Αρχηγού της Ελληνικής Αστυνομίας». Με την ίδια απόφαση καθορίζεται η υπηρεσία που διαθέτει την συνοδεία ασφαλείας, ο αριθμός των διατιθέμενων, κατά περίπτωση, αστυνομικών και των τυχόν συνοδευτικών οχημάτων ή άλλων μέσων.
4. Αρμόδιες Υπηρεσίες για την παροχή συνοδευτικής ασφαλείας είναι:
α. Η Υπηρεσία Ασφάλειας Προέδρου Δημοκρατίας της Γενικής Διεύθυνσης Ασφάλειας Επισήμων (Γ.Δ.Α.Ε.), για τον Πρόεδρο της Δημοκρατίας και τα μέλη της οικογενείας του που συνοικούν με αυτόν, τους πρώην Προέδρους της Δημοκρατίας, τους Αρχηγούς Κρατών και των προσωπικοτήτων ξένων Κρατών που επισκέπτονται επίσημα τη Χώρα μας, κατόπιν προσκλήσεως του Προέδρου Δημοκρατίας, σύμφωνα με το άρθρο 3 του π.δ/τος 30/2005 (Α΄ 50).
β. Η Υπηρεσία Ασφάλειας Προέδρου Κυβέρνησης της Γ.Δ.Α.Ε. για τον Πρωθυπουργό, σύμφωνα με το άρθρο 5 του π.δ/τος 30/2005.
γ. Το 1ο Τμήμα Προστασίας Πολιτικών Προσώπων της Υπηρεσίας Προστασίας Επισήμων (Υ.Π.Ε.) της Γ.Δ.Α.Ε., για τα μέλη της Κυβέρνησης, τους Αρχηγούς Κομμάτων, τους βουλευτές και ευρωβουλευτές, σύμφωνα με την παράγραφο 1 περίπτωση α΄ του άρθρου 6 του π.δ/τος 30/2005.
δ. Το 2ο Τμήμα Προστασίας Ξένων Επισήμων της Υ.Π.Ε. της Γ.Δ.Α.Ε. για τους ξένους επισήμους κατά τη διάρκεια παραμονής τους στη Χώρα μας, σύμφωνα με την παράγραφο 1 περίπτωση β΄ του άρθρου 6 του π.δ/τος 30/2005.
ε. Οι Γενικές Αστυνομικές Διευθύνσεις Αττικής, Θεσσαλονίκης και Περιφέρειας, ανάλογα με την κατά τόπο αρμοδιότητα, για τους διαπιστευμένους στη Χώρα μας Αρχηγούς και τα λοιπά μέλη των ξένων διπλωματικών αποστολών, καθώς και για τα αναφερόμενα στις παραγράφους 1, περιπτώσεις στ’, ζ’ και η’ και 2 του παρόντος άρθρου, πρόσωπα.
5. Οι Γενικές Αστυνομικές Διευθύνσεις, όταν τα πρόσωπα του παρόντος άρθρου κινούνται στην περιφέρειά τους και εφόσον δεν έχει προηγηθεί σχετική διαταγή του Αρχηγού της Ελληνικής Αστυνομίας, λαμβάνουν οίκοθεν άπαντα τα επιβαλλόμενα μέτρα προστασίας τους και παρέχουν κάθε δυνατή συνδρομή σε συνεργασία με τις Υπηρεσίες συνοδευτικής ασφαλείας των προσώπων αυτών.
6. Για τους αστυνομικούς και τα συνοδευτικά οχήματα ή άλλα μέσα που διατίθενται για την ασφάλεια του Προέδρου της Δημοκρατίας, του Προέδρου της Κυβέρνησης και του Προέδρου της Βουλής εφαρμόζονται όσα αντιστοίχως προβλέπονται από τις οικείες διατάξεις του π. δ/τος 30/2005.
Ο αριθμός των διατιθέμενων αστυνομικών και συνοδευτικών οχημάτων ή άλλων μέσων, σε καθένα από τα λοιπά πρόσωπα των παραγράφων 1 και 2, με την επιφύλαξη των διατάξεων της επομένης παραγράφου, ορίζεται κατ’ ανώτατο όριο, ως ακολούθως:
α. Για την ασφάλεια του Αρχηγού της Αξιωματικής Αντιπολίτευσης διατίθενται μέχρι πενήντα (50) αστυνομικοί, τέσσερα (4) συνοδευτικά αυτοκίνητα και τέσσερις μοτοσικλέτες. Οι ανωτέρω αστυνομικοί αναλαμβάνουν και τη φρούρηση της κατοικίας και του γραφείου του.
β. Για την ασφάλεια των λοιπών αρχηγών πολιτικών κομμάτων που εκπροσωπούνται στην Βουλή διατίθενται μέχρι είκοσι αστυνομικοί, δύο συνοδευτικά αυτοκίνητα και δύο μοτοσικλέτες. Οι ανωτέρω αστυνομικοί αναλαμβάνουν και τη φρούρηση των κατοικιών τους.
γ. Για την ασφάλεια των Υπουργών διατίθενται μέχρι οκτώ αστυνομικοί, ένα συνοδευτικό αυτοκίνητο και μία μοτοσικλέτα. Για την ασφάλεια των αναπληρωτών Υπουργών διατίθενται μέχρι έξι αστυνομικοί και ένα συνοδευτικό όχημα και για την ασφάλεια των Υφυπουργών μέχρι τέσσερις αστυνομικοί, χωρίς συνοδευτικό όχημα. Κατ’ εξαίρεση, για την ασφάλεια του Υφυπουργού Εσωτερικών που είναι αρμόδιος για θέματα της Γενικής Γραμματείας Δημόσιας Τάξης διατίθενται πέντε αστυνομικοί και ένα συνοδευτικό όχημα.
δ. Για την ασφάλεια των Γενικών Γραμματέων, δεν διατίθενται αστυνομικοί και οχήματα. Στις περιπτώσεις, όμως, που συντρέχουν ειδικοί λόγοι ασφαλείας, διατίθενται μέχρι δύο αστυνομικοί. Κατ’ εξαίρεση, για την ασφάλεια του Γενικού Γραμματέα Δημόσιας Τάξης διατίθενται δύο αστυνομικοί και ένα συνοδευτικό όχημα.
ε. Για την ασφάλεια βουλευτών, πρώην Υπουργών, διατίθενται μέχρι δύο αστυνομικοί για χρονικό διάστημα έξι μηνών από τη λήξη της υπουργικής τους θητείας. Μετά την παρέλευση του χρόνου αυτού διατίθεται ο προβλεπόμενος για βουλευτές αριθμός αστυνομικών.
Κατ’ εξαίρεση, διατίθενται μέχρι δύο αστυνομικοί σε βουλευτές, πρώην Υπουργούς Δημόσιας Τάξης, για όσο χρονικό διάστημα διατηρούν την βουλευτική τους ιδιότητα. Η διάθεση των αστυνομικών παύει μετά την παρέλευση έτους από της λήξεως της βουλευτικής τους θητείας.
στ. Για την ασφάλεια των βουλευτών του νομού Αττικής και των ευρωβουλευτών διατίθεται ένας αστυνομικός, ενώ για την ασφάλεια των λοιπών βουλευτών δύο αστυνομικοί. Σε εξαιρετικές περιπτώσεις στους βουλευτές του νομού Αττικής και τους ευρωβουλευτές, εφόσον υφίστανται ειδικοί λόγοι ασφαλείας διατίθεται και δεύτερος αστυνομικός για χρονικό διάστημα που δεν υπερβαίνει το ένα έτος.
ζ. Για την ασφάλεια των πρώην πρωθυπουργών, είτε κατέχουν την ιδιότητα του βουλευτή είτε όχι, διατίθεται ανάλογος αριθμός αστυνομικών, ο οποίος όμως δεν υπερβαίνει αυτόν των εν ενεργεία Υπουργών.
η. Στα γραφεία του κυβερνώντος κόμματος, για προσωπική ασφάλεια στελεχών του, διατίθενται μέχρι δεκαπέντε αστυνομικοί και στα γραφεία του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης, για τον ίδιο σκοπό, διατίθενται μέχρι δέκα αστυνομικοί. Στα γραφεία των λοιπών κομμάτων, για την ασφάλεια των στελεχών τους, δεν διατίθενται αστυνομικοί.
θ. «Για την ασφάλεια των Προέδρων των Ανωτάτων Δικαστηρίων και του Εισαγγελέα του Αρείου Πάγου, κατά τη διάρκεια της θητείας τους, διατίθενται, σε καθέναν, μέχρι τέσσερις αστυνομικοί και ένα συνοδευτικό όχημα.
Επίσης, για την ασφάλεια εισαγγελέων, ανακριτών και δικαστών που χειρίζονται ειδικές υποθέσεις, διατίθενται μέχρι δύο αστυνομικοί και ένα συνοδευτικό όχημα. Η λήψη των μέτρων αυτών παύει έξι μήνες μετά τη διεκπεραίωση της χειριζόμενης υπόθεσης ή παρατείνεται για έξι ακόμη μήνες, με αιτιολογημένη νέα διάταξη του αρμοδίου Εισαγγελέα Εφετών».
ι. Για την ασφάλεια των διπλωματών, εφόσον συντρέχουν ειδικοί λόγοι ασφαλείας, διατίθενται μέχρι δύο αστυνομικοί και ένα συνοδευτικό όχημα.
ια. Για την ασφάλεια των προσώπων της παραγράφου 2 του παρόντος άρθρου διατίθενται μέχρι δύο αστυνομικοί και ένα συνοδευτικό όχημα. Οι ειδικοί λόγοι ασφαλείας των περιπτώσεων δ΄, στ΄και ι΄ αξιολογούνται κατά τα οριζόμενα στην παρ. 2 του άρθρου 68.
«ιβ. Για την ασφάλεια των περιφερειαρχών μέχρι δύο αστυνομικοί».
7. Ο αριθμός των διατιθεμένων στις περιπτώσεις της προηγουμένης παραγράφου αστυνομικών και οχημάτων, δύναται να προσαυξάνεται, εφόσον συντρέχουν ειδικοί προς τούτο λόγοι ασφαλείας.
8. Το αστυνομικό προσωπικό που διατίθεται για τη συνοδευτική ασφάλεια προσώπων επιλέγεται από κατάλληλα εκπαιδευμένο προσωπικό της Ελληνικής Αστυνομίας και δεν εκτελεί άλλα καθήκοντα πέραν της αποστολής του. Αξιωματικοί και λοιποί βαθμοφόροι διατίθενται ως συνοδευτική ασφάλεια μόνο στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας, στον Πρόεδρο της Κυβέρνησης, στον Πρόεδρο της Βουλής και στους Αρχηγούς των Κομμάτων που εκπροσωπούνται στη Βουλή.
Κατ’ εξαίρεση, στις περιπτώσεις κατά τις οποίες στη συνοδευτική ασφάλεια προσώπου διατίθενται πέραν των τεσσάρων ατόμων, ο ένας εξ΄ αυτών είναι βαθμοφόρος μέχρι του βαθμού του ανθυπαστυνόμου.
9. Το χρονικό διάστημα που διατίθεται το αστυνομικό προσωπικό για συνοδευτική ασφάλεια, δεν δύναται να υπερβαίνει τα τέσσερα (4) έτη. Μετά το πέρας του χρονικού αυτού διαστήματος, ο ίδιος αστυνομικός δεν δύναται να διατεθεί εκ νέου σε συνοδευτική ασφάλεια πριν την παρέλευση τριών ετών.
Οι διατάξεις της παραγράφου αυτής δεν εφαρμόζονται για τους αστυνομικούς που διατίθενται στην συνοδευτική ασφάλεια του Προέδρου της Δημοκρατίας, του Προέδρου της Κυβέρνησης, του Προέδρου της Βουλής και των Αρχηγών των Κομμάτων που εκπροσωπούνται στην Βουλή.
10. Το αστυνομικό προσωπικό που διατίθεται σε συνοδείες ασφαλείας:
α. «Δεν επιτρέπει στα προστατευόμενα πρόσωπα να επιβαίνουν στα υπηρεσιακά συνοδευτικά οχήματα, εκτός εξαιρετικών περιπτώσεων και εφόσον συντρέχουν σοβαροί λόγοι ασφάλειας, υστέρα από εκτίμηση του επικεφαλής της αποστολής.
β. Με την επιφύλαξη της προηγούμενης περίπτωσης, δεν εκτελεί καθήκοντα οδηγού του προστατευόμενου προσώπου ή άλλες υπηρεσίες πέραν εκείνων που ανάγονται στην αποστολή του».
γ. Δεν αντικαθίσταται όταν κάνει χρήση των προβλεπόμενων αδειών του.
δ. Υποβάλλει στην Υπηρεσία του κάθε μήνα αλλά και έκτακτα όταν απαιτείται αναφορά για θέματα που άπτονται των αρμοδιοτήτων του, η οποία λαμβάνεται υπόψη κατά την επανεξέταση των μέτρων».